PF-Tek voor de gewone man

vertaling van PF-Tek for simple minds
v1.0 - 1 januari 2006
Kweekmethode voor het kweken van graan-minnende paddestoelen.
Toegespitst op (maar beslist niet beperkt tot) de Psilocybe cubensis.
( updated: February 03, 2021, at 01:52 AM )
Meldingen van dode links, commentaar en suggesties zijn altijd welkom.

Materialen

Substraat

Sterilizatie

Inoculatie

Incubatie

Paddestoelvorming

Vermiculiet Vermiculiet bestaat uit een natuurlijk mineraal gesteente genaamd - mica.
Het wordt gemaakt door vochtig Mica te verhitten waardoor het poft als een soort popcorn.
Vermiculiet geeft het substraat een luchtige structuur en kan een aantal malen zijn eigen gewicht aan water vasthouden.
Vermiculiet is verkrijgbaar in verschillende groftes: gemiddelde en fijne grofte zijn het best geschikt voor kweekdoeleinden.

Rijstmeel van bruine rijst (zilvervliesrijst) kan men in gezondheidswinkels krijgen, en zoniet dan is er altijd wel bruine rijst (zilvervliesrijst) te koop.
In sommige shops kunnen ze dit voor je malen, en zoniet dan kun je het zelf doen met een elektrisch koffiemolentje.
BRF moet droog en koel bewaard worden om het ranzig worden van het vet in de vliesjes tegen te gaan.
Als je geen BRF kunt vinden dan is er altijd nog volkorenmeel of roggemeel wat zo ongeveer even goed werkt en sinds de komst van de thuis-broodbakmachines weer verkrijgbaar is. Ook kun je gierst, of op gierst gebaseerd vogelzaad malen.
Google search voor BRF
Froogle search voor BRF

Een plastic injectiespuit met een naald eraan die 10-12cc spores in water bevat.
De kleur van de suspensie is geheel transparant, wat violet of zelfs donker afhankelijk van hoeveel spores er in het water rondzweven.

Spores zijn microscopisch klein dus zelfs als je maar een paar vlekjes ziet (dit zijn samengeklonterde spores) dan bevat de vloeistof er voldoende.
Sporespuiten zijn via het internet verkrijgbaar hier ten lande onder andere www.azarius.nl die voor een Nederlandse site een opmerkelijk ruime sortering heeft.
Bedenk dat deze kweekmethode is toegespitst op de Psilocybe cubensis, en dat deze soort aangeraden wordt voor de beginner.
Wereldwijd zijn ze verkrijgbaar bij onder andere:

www.sporeworks.com
www.thehawkseye.com
en vele anderen.

De potten moeten een inhoud hebben van ongeveer een kwart liter. Je kunt jampotten gebruiken of drinkglazen, maar belangrijk is dat de opening wijder is dan de wanden van de pot zodat de “cake” er straks in zijn geheel uitgeschoven kan worden.
Hier ten lande zijn dergelijke potten nogal zeldzaam, een pot die hier vaak gebruikt wordt is die van een luxe jam/confituur-merk, als je die niet kunt krijgen gebruik dan gewone drinkglazen die wijder van boven dan van beneden zijn.
Het is verleidelijk grotere potten te nemen maar doe dit niet: boven het kwartliter formaat duurt het dichtgroeien veel langer en dat kan leiden tot mislukte potten.
Shroomery FAQ: Where can I find supplies in the USA?
Shroomery FAQ: Where can I find supplies in the UK?

Voor elke kwartliterpot heb je nodig:

140ml vermiculiet

40ml zilvervliesrijstmeel, volkoren- of roggemeel

Wat vermiculiet om de pot tot de rand te vullen

Water

Noot:
½ pint = 1 cup = 236ml = ¼ quart in het Amerikaanse meetsysteem.

Doe de afgemeten hoeveelheid vermiculiet voor alle potten in een grote kom of teil.

Giet langzaam en voorzichtig water op het vermiculiet en roer met een lepel. Zorg dat je precies zoveel water in het vermiculiet giet as het vermiculiet kan opnemen. Roer door zodat het goed vermengd wordt.

Als je de kom schuinhoudt en er een beetje vocht uit de vermiculiet loopt is het de goede verhouding.

Als je teveel water in je vermiculiet hebt doe het in een zeef en laat het een minuut uitlekken.

Voeg nu het rijstemeel, volkorenmeel of roggemeel ineens aan het vermiculiet toe en roer dit goed door met de lepel. Het doel is om het meel gelijkmatig verdeeld door de vermiculiet te krijgen.

Vul de potten losjes op tot één centimeter onder de rand. Het is belangrijk om dit lostjes te doen zodat het substraat luchtig blijft.
Zorg dat er geen substraat aan de rand van de pot blijft zitten, dit kan later besmettingen naarbinnen halen die het voedzame spoor de pot in volgen. Veeg ongerechtigheden af met een vochtig doekje.

Vul nu die bovenste centimeter van de pot op met droge vermiculiet. Deze laag zal werken als een luchtfilter wat voorkomt dat micro-organismen en hun spores (dit worden besmettingen ofwel “contams” genoemd in jargon) binnendringen.

Neem een 15cm brede strook aluminiumfolie en vouw die middendoor. Doe de folie over de opening van de pot zoals je ziet op de foto's. Als je pot een metalen deksel heeft kun je hier met een spijker vier gaatjes aan de buitenrand van de deksel mee maken, gaatjes waar later de naald van de sporespuit door naar binnen moet kunnen.
Schroef daarna het deksel vast.

Vouw nu de randen van de aluminiumfolie omhoog en druk ze samen waarmee je een aluminiumfolie deksel gemaakt hebt.

Neem dan een stukje aluminiumfolie van 12.5x12.5cm en doe dit over de eerste twee lagen (of het metalen deksel) waarbij je de randen van de folie naar beneden laat hangen, dit bovenste "dekseltje" gebruik je bij het inoculeren.

Giet ongeveer 3cm water in de snelkookpan, doe er niet teveel water in omdat je dan het risico loopt dat het in de potjes komt en het watergehalte verandert.
Zet vervolgens de potjes in je snelkookpan. Het gebruik van een rekje om de potten van de bodem van de pan af te houden is sterk aan te raden.
Doe het deksel erop aan breng de snelkookpan op druk. (dit is 15psi = 1 atmosfeer, de gewone druk van de pan als er geen metertje opzit) in de loop van zo'n 15 minuten op een niet te grote vlam.

Nadat de (snelkook)pan is bekoeld zodat hij koud aanvoelt haal de potjes eruit (voorzichtig: er kan er een gebroken zijn dus kijk uit voor scherven) en zet ze op een schoon oppervlak, waar een alcohol-lampje of een aansteker en de sporespuit klaarliggen. Schud de sporespuit goed om de samengeklitte sporen weer los te woelen.

Om te kunnen schudden moet er een luchtbel in de spuit zitten. Is dit niet het geval dan kun je voorzochtig 1cc steriele lucht in de spuit zuigen door de punt van de naald in de vlam te houden en hierdoor 1 cc lucht naarbinnen te zuigen.

Maak de (bovenste) folie los bij alle potten zodat deze gemakkelijk opgetild kan woden bij het inoculeren.

Haal het beschermhulsje van de naald en verwarm die in de vlam tot hij roodgloeiend is. Laat hem een paar seconden afkoelen.

Haal de bovenste folie van een pot en leg die ondersteboven terzijde.

Prik door de folie aan de rand van de pot met de naald ongeveer 2.5cm diep en spuit wat sporevloeistof tegen de binnenwand van de pot aan. Je zult een kleine druppel langs te potwand naar de bodem zien lopen. Inoculeer elke pot op vier punten langs de rand. Gebruik ongeveer 1-1.5ml sporevloeistof per pot zodat een 10ml spuit 6-10 potten kan inzaaien.

Doe de folie er weer op. Steriliseer de naald ne drie potten opnieuw met de vlam om te voorkomen dat je een eventuele besmetting meeneemt naar alle potten.
Als alle potten geinoculeerd zijn vouw de folieranden omhoog en druk ze stevig tezamen zodat je een mooi deksel van aluminiumfolie hebt. Schrijf de inoculatiedatum en de soort/varieteitinformatie (of een code hiervoor) op de folie met een viltstift.
Als je tijdens de inoculatie met de naald iets anders aanraakt dan de folie moet je meteen de naald opnieuw met de vlam steriliseren.

De geinoculeerde potten groeien het snelst als ze bij 27'C (80'F) worden bewaard. Aldus Stamets is de beste incubatietemperatuur voor Psilocybe cubensis 30'C (86'F) bedraagt maar omdat de potten een paar graden warmer zijn dan hun omgeving door de groei van het mycelium is 27'C een goede en veilige incubatortemperatuur.

Je kunt een effectieve incubator bouwen van twee plastic opbergbakken van dezelfde grootte en een gewone aquariumverwarmer, verkrijgbaar bij de dierenwinkel.
Er zijn verschillende soorten aquariumverwarmers, koop degene die volledig onderdompelbaar is.
Maak de aquariumverwarmer aan de bodem vast en giet zoveel water erin zodat het verwarmingselement volledig is ondergedompeld.
Stel de thermostaat zo af dat hij met 27'C vanzelf afslaat.
Zet een paar afhoudertjes in de bak, hierop komt de tweede bak te staan en ze zorgen ervoor dat deze het verwarmingselement niet raakt. In het plaatje hierboven worden vier potten gebruikt, maar je zou ook bakstenen, steentjes of iets dergelijks kunnen gebruiken. Als je iets isolerends onder de bak legt, zoals piepschuim of een handdoek, blijft de bak beter op temperatuur en verbruikt minder stroom.

Plaats de tweede bak in degene waar het verwarmde water inzit.
Na een paar uur meet de temperatuur opnieuw en stel de thermostaat bij indien nodig zodat de watertemperatuur 27'C bedraagt.

Als de bovenste bak leeg is, zal hij op het water drijven. Als je de bak vollaadt met potten (en eventueel wat bijkomend gewicht) moet het waterpeil tot 2/3 hoogte komen terwijl de bovenste bak op de afhouders rust. De incubator is klaar.

Nu kun je de geïnoculeerde potten in de bovenste bak doen.

Bedek de potten met een deken om de warmte binnen te houden en de potten donker te houden.
Let op: het waterniveau in de onderste bak daalt in de loop van de weken, dus vul het af en toe bij met vers water om het waterniveau hoog genoeg te houden Laat nooit het waterpeil zover zakken dat het verwarmingselement bloot komt te liggen!

Als je de potten warm houdt zul je de eerste tekenen van ontkieming in 3-5 dagen zien als helder witte plekken. Dit is mycelium (= paddestoel weefsel, de ragfijne draadjes die normaal onder de grond zitten) Als er iets waar ook in de pot groeit wat niet wit is maar bijvoorbeeld groen, zwart of rose dan zijn de potten besmet geraakt en moeten ze worden geleegd en goed schoongemaakt met afwasmiddel. Besmetting betekent dat je iets verkeerd hebt gedaan, probeer uit te vinden wat, zodat je de fout niet opnieuw maakt.
Check de Shroomery Contamination FAQ voor meer informatie over mogelijke besmettingen in paddestoelenkweek

Afhankelijk van de temperatuur, de kiemkrachtigheid van de sporen en de groeisnelheid van je soort en variëteit duurt het doorgaans 14-28 dagen tot de potten helemaal gekoloniseerd (=doorgroeid) zijn. Zodra dit het geval is, bewaar ze dan even bij 21'C om knopvorming ("pinning") te stimuleren.
Stel de potten niet bloot aan direct zonlicht. Indirect zonlicht of een lamp van laag wattage (zoals een TL spaarlamp of buis, gloeilampen zijn minder geschikt) gedurende 4-12 uur is voldoende.
Bedenk dat je geen plant aan het kweken bent die fel licht nodig heeft voor de groei, maar een paddestoel die een beetje licht nodigheeft om knopvorming te stimuleren. Teveel licht schaadt.

Binnen 5-10 dagen (bij sommige paddestoelsoorten kan het zelfs 30 dagen duren) ontstaan er kleine speldeknopjes van mucelium. Deze knopjes ("pins") zijn de aanzet voor een paddstoel, zoals een bloemknop voor een bloem. (in feite is een paddestoel de 'bloem' van het ondergrondse mycelium) In de daaropvolgende dagen zul je ook kleine paddestoeltjes met donkere kopjes gaan zien. Daarna is het tijd om de cakes in de kweekbak te brengen ("birthing") waar de paddestoelen kunnen uitgroeien tot volgroeide exemplaren.
Sommige soorten vormen niet gemakkelijk knopjes. In die gevallen moet je de pot in een plastic zak doen en een nacht in de koelkast leggen en ze daarna over te brengen naar de kweekbak ook al zie je geen knopjes. Deze "cold shock" kan helpen de paddestoelvorming op gang te brengen.

Paddestoelvorming kan men doen gebeuren in elke bak die losjes afgesloten kan worden en tenminste één transparante zijde heeft, liefst de deksel. Geschikt zijn plastic emmers, plastic opbergbakken, terrariums, aquariums enzovoort.
Breng een laagje van anderhalve centimeter bevochtigd perliet or kleikorrels of een vochtige laag tissuepapier op de bodem van de bak en breng de cakes ter wereld door ze ondersteboven uit hun potten op de onderlaag te laten glijden.

Soms glijdt een cake niet vanzelf uit de pot.
Als dit gebeurt moet je de pot ondersteboven houden en voorzichtig op de bodem slaan met je andere handpalm, waardoor hij tegen het deksel aanglijdt, en vervolgens kan hij normaal ter wereld worden gebracht.

Als je een grotere kweekbak hebt kun je hier natuurlijk meerdere cakes inzetten.
Zet ze dan tenminste 5cm uit elkaar want de paddestoelen hebben ruimte nodig.
Dek de kweekbak af met een laag doorzichtig plastic. Neem dit er dagelijks af en wuif de cakes wat verse lucht toe met bv een stuk karton. Droogt de bodemlaag wat uit, bevochtig hem dan weer met een plantensproeier. Niet op de cakes sproeien! De bodemlaag bevochtigt de lucht en vochtige lucht is precies wat de paddestoelen nodig hebben.
Raak de cakes zo min mogelijk aan en was je handen altijd goed voor je dit doet.
In de loop van de komende een tot twee weken zullen de cakes knopjes krijgen (als ze die al niet hadden) en deze vormen kleine paddestoelen die in maar 2-5 dagen zullen uitgroeien tot volwassen exemplaren: Psilocybe cubensis wordt al gauw tien tot twintig centimeter groot. Zodra de hoedjes van de paddestoelen open gaan kunnen ze geoogst worden.
Het bijna gelijktijdig rijpen van de paddestoelen noemt me
n een "vlucht" (flush) en dit gaat doorgaans golfsgewijs.

Nadat de paddestoelen volgroed zijn zijn er meestal een paar kleine paddestoeltjes over die opgehouden zijn met groeien. Dit noemt men "aborts". Sommige hiervan zijn goed te gebruiken als ze niet rot zijn.

Na ongeveer een week komt de tweede vlucht, en rijpt gedurende de daaropvolgende paar dagen.
Deze cyclus kan zich wel vier keer en soms vaker herhalen. Nadat de cake uitgeput is en geen paddestoelen meer produceert kun je hem weggooien, maar je kunt ze ook gebruiken als broed ("spawn") voor het inzetten van een buitenkweek. Psilocybe cubensis kan niet in ons klimaat overwinteren en buitenkweek moet dus hier ten lande in de lente of zomer ingezet worden.

Soms valt groene schimmel de cakes aan voordat ze uitgeput zijn. Zodra je dit ziet moet je de cake onmidelijk uit de kweekbak verwijderen zodat de besmetting niet overspringt op andere cakes.

Derde vlucht:

Vierde en laatste vlucht: